Wim en Pauline Opmeer brengen duurzame ontwikkelingsprojecten in beeld
Herkent u het gevoel? Na jaren beseffen dat je op een andere manier wilt leven en bijdragen aan de maatschappij? Velen overkomt die gedachte wel eens, maar lang niet iedereen kan, wil of durft een echte wending aan het leven te geven. Wim en Pauline Opmeer deden dat wel. Zij gaven beide hun betaalde banen op en besloten met hun Volkswagen California door arme werelddelen te trekken.
Om daarbij veelal in opdracht van instanties als Triodos bank en Oikocredit International (microfinanciering) foto- en videoreportages te maken van duurzame ontwikkelingsprojecten. Nu, zo’n drie jaar later, zijn er al vele reportages gemaakt en staat er 110.00 kilometer op de teller, waarvan een groot gedeelte op de ‘wegen’ van Afrika en Zuid Amerika. Zonder technische mankementen. Wim: “Wij realiseren ons vaak dat wij in onze California luxer wonen dan de mensen om ons heen.”
Wim: ”Het begon in april 2011. De bestemming was Zuid-Afrika. We hadden onze California 4MOTION samen met Rob Marchal van Camper Centrum Nederland op een aantal punten speciaal geprepareerd op Afrikaanse omstandigheden. Met een extra carterbescherming, beschermgaas voor de radiator, het reservewiel én een zonnepaneel op het dak en een verhoogde bodemvrijheid. Ook is er een vaste kluis ingebouwd. Via landen als Oekraïne, Bulgarije, Roemenië en Turkije reden we naar het zuiden. Syrië moesten we vanwege de instabiele omstandigheden mijden en de camper ging noodgedwongen alleen op de boot naar Alexandrië in Egypte, waar wij deze weer oppikten.”
Hoge schoenen
“In het zuiden van Egypte kom je aan bij het Nassermeer, een enorm stuwmeer. Het is verboden om de oversteek naar Sudan over land te maken, dus zijn er veerboten die je erheen brengen. Er was ons al hoge schoenen geadviseerd en géén slippers. Wie aan boord het toilet bezocht, weet waarom.”
Zandstorm
“In Sudan maakten we onze eerste zandstorm mee, die uit het niets lijkt te ontstaan. We stonden prachtig geparkeerd bij een aantal piramides, toen het opeens wat mistig werd. Voordat we het wisten, gierde de wind om onze camper heen en konden we het dak nog ternauwernood goed dicht krijgen. Zonder problemen kwamen we, dankzij onze 4MOTION vierwielaandrijving, ’s morgens weer weg.”
Eerste projecten
“Het volgende land was Ethiopië, waar wij ons als fotograaf/journalist konden inzetten voor de eerste projecten. Niet altijd even gemakkelijk, want als blanke man wordt er meteen geld van je verwacht. Terwijl wij geloven in een meer structurele aanpak, waarbij je de mensen en bedrijven helpt om zelf een bestaan op te bouwen. Dat werkt ook op de langere termijn. Opmerkelijk was ook de campagne op de Nederlandse televisie voor de droogte in Ethiopië, terwijl wij er drie weken regen meemaakten.”
Road to hell
“Toen volgde de beruchte weg naar Kenya, die ook wel de ‘road to hell’ wordt genoemd. Tweehonderdvijftig kilometer onverharde weg, zo onbegaanbaar dat je hoogstens met twintig tot dertig kilometer per uur kunt rijden. We hebben er drie dagen over gedaan, waarbij het enige devies is: heel houden. Kolonne rijden wordt geadviseerd, maar dat kun je al snel vergeten: de meeste trucks rijden tachtig kilometer per uur en razen zo over de kuilen heen. Dat dat lang niet altijd goed uitpakt, bleek onderweg. Wij kwam er ongeschonden doorheen!”
Albert Heijn
“In Kenya en later Oeganda hebben we diverse reportages gemaakt. Bij een Nederlandse rozenkwekerij, een fabriek voor zonnepanelen, en bij een bedrijf dat koriander en bonen teelt voor Albert Heijn. Ook hielpen we bij projecten in sloppenwijken van Nairobi. Met het inzetten van zakjes voor ontlasting bijvoorbeeld, waardoor deze kan worden hergebruikt in de mestproductie. Afrikanen doen hun behoefte hier in het openbaar en gooien het weg. Dat geeft ook herhaaldelijk aanleiding tot verkrachtingen. Ook adviseerden we een lokale melkfabriek en waterfabriek, om hun winstgevendheid en daarmee hun voortbestaan te zekeren.”
Vast in de rivier
Tanzania was de volgende bestemming. “We bezochten daar een Masai-dorp, dat volgens lokale mensen bereikbaar was met onze camper. De heenweg ging het nog goed, over een steile rivierbedding. Terug moesten we een draai maken, met onzichtbare stenen in de rivier. Daarbij raakte het achter-differentieel van onze camper zo’n steen en zagen we al snel een olielekkage. Met een siliconen oordopje van Pauline dichtten we tijdelijk het lek en reden verder. Later werd het lek op z’n Afrikaans dichtgelast, maar werd de achterwielaandrijving daarbij uitgeschakeld. We hebben sinds die gebeurtenis altijd vloeibaar aluminium bij ons. En hebben de camper later in Nederland nog verder laten verhogen, met een extra beschermplaat voor het differentieel.”
Tegenstellingen
“In Tanzania, Zambia, Zimbabwe en uiteindelijk in Zuid-Afrika brachten we diverse sociale projecten in beeld. Waaronder zo’n veertig Close the Gap-organisaties, die oude computers upgraden en tegen lage prijzen aanbieden. In Zimbabwe bleek weinig mogelijk, het land is door het schrikbewind van Mugabe als voorbeeldland volledig teruggevallen tot een verpauperde staat. In Zuid-Afrika bleek alles weer anders. Hier valt vooral het enorme verschil op tussen arm en rijk. Bij een wielerwedstrijd in Kaapstad passeerden de meest exclusieve auto’s, een dag erna ervaar je schrijnende armoede in de townships.”
Een jaar onderweg
“We waren een jaar onderweg en klaar voor een volgend werelddeel: Zuid Amerika! De camper werd eerst naar Nederland verscheept, om de eerder genoemde verbeteringen door te laten voeren. En zes maanden later, eind 2012, startten we in Buenos Aires.”
Straatkinderen
“Eerst zakten we af naar Mendoza, in de prachtige wijntreek van Argentinië, waar we ook nog even de wijngaarden van Meindert Pon bezochten. Toen weer noordwaarts, waar we de Dakar-karavaan tegenkwamen en zelfs een stukje met hen zijn meegereden. Toen Uruguay en Brazilië. In Brazilië werkten we mee aan een immens project met de natuurvriendelijke teelt van sojabonen. In Rio de Janeiro waren we betrokken bij projecten voor straatkinderen, vaak geïnitieerd door Robert Smits. Hij probeert al jaren met zijn stichting REMER zoveel mogelijk kinderen te redden van kogels, drugs en ziekten.”
Midden Amerika
Bolivia en Peru volgden. “Op de hoogvlakte van 4000 meter van het Andesgebergte merk je de effecten van slechte dieselolie, waar je roetfilter niet vrolijk van wordt. Schoonbranden valt daar ook niet mee. In Ecuador bezochten we een lokale rozenkwekerij en een ecologische koffiefarm. We passeerden de grens met Colombia. Naar Panama is er geen wegverbinding, dus mocht de camper weer op de boot. Wij namen het er zelf ook even van en monsterden aan op een grote catamaran, voor een geweldige zeiltocht naar Panama. Van daaruit reden we door Midden Amerika, door landen als Nicaragua, Honduras, El Salvador, Costa Rica en Guatemala. We eindigden in Mexico. Je hoort veel over de gevaren van het trekken door landen in Zuid-Amerika en Afrika. Wij hebben dat beslist niet zo ervaren. Natuurlijk houden we ons aan een aantal veiligheidsregels. Alleen wildkamperen waar het kan en in het donker niet rijden of een stad ingaan. Maar er is ons na al die kilometers niets overkomen.”
Tussenstop Mexico
“De camper staat nu op ons te wachten in Mexico. We zijn nu, in mei 2014, een maandje in Nederland, maar gaan eind deze maand weer verder. Op naar Noord-Amerika en daarna staat Azië op ons programma, die trip zijn we nog aan het voorbereiden.”
Leven in een camper: behelpen?
“Lange tijd leven in de California is absoluut niet behelpen, wat sommigen wel eens denken. De California is door Volkswagen volledig doorontwikkeld en we zouden hem zelf niet slimmer kunnen indelen. Wel maken wij slim gebruik van elke lege hoek om spullen op te slaan. We realiseren ons steeds weer dat wij het in onze California beter hebben dan veel mensen om ons heen. Met goede stoelen, comfortabele bedden, keuken en als het nodig is een standkachel. Ook de betrouwbaarheid van de camper ga je op zo’n lange en soms onvoorspelbare reis extra waarderen. We hebben tot nu toe geen enkel mankement gehad!”
